by Pawara Nawamina
☰ 10th Sept. 2023
ලෝකය භාවිතය තුළදී මුලින්ම අවනද්ධ භාවිතා වූ බවට සැලකෙන්නේ මිනිසාගේ එදිනෙදා ජීවිතයේ කටයුතු පහසු කරගැනීම උදෙසාය. ස්වභාව ධර්මය තුළ පවත්නා රිද්මය වටහාගත් ආදී මානවයා විසින් තමා අත්විදි රිද්මය ප්රතිනිර්මාණය කිරීමට ගත් වෑයමෙහි ප්රතිඵලයක් වශයෙන් ද අවනද්ධ භාණ්ඩ නිර්මාණය කරගත්තා ද විය හැකි බව පෙනී යයි. කෙසේ වෙතත් ලොව පළමුවෙන්ම නිර්මාණය වූයේ සෙලවුම් (Rattles) සහ බටනලා (Flutes) විය හැකි බව විද්වත් මතයයි. එයිනුත් සෙලවුම් Rattles පළමු තැන ගනී. කුතුහලයෙන් යුතු මනසක් සහිත මානවයා විසින් තමා අවට පරිසරය දෙස අවධානයෙන් බැලීමේ ප්රතිඵලක් ලෙස ද අවනද්ධ ලෝකය තුළ පහලවූවා විය හැකිය.
මිනිසා කන්ඩායම් වශයෙන් ජීවත් වීම තුළින් එකිනෙකා අතර සන්නිවේදනයෙහි අවශ්යයතාවය දැනෙන්නට විය. එම නිසා මිනිසා පරිසරයේ හඩ අනුකරණය කිරීම තුළින් අනෙකාට තම වේදිතයන් (හැඟීම්) සම්ප්රේශණය කිරීමට ද, පිරිස් පාලනයට ද (මානව සම්පත කළමනාකරණය) අවනද්ධ තුළින් යම් පිටිවහලක් ලබාගෙන ඇති බව පෙනී යයි. එයට අද ද ඉතිරිව පවතින ඝන්ඨාරය, පාසලේ සීනුව, ආරන්යයයේ ගෙඩි දන්ඩ ආදිය උදාහරණ සපයයි. තම පරිසරයෙන් ඇස ගැටෙන විවිධ ඝන ද්රව්ය තුළින් නැගෙන නාදය තම ශ්රවනය තුළ පතිත වීම මගින් ඇතිවන අත්දැකීම වටහාගත් මානවයා, එය තමා විසින්ම නිපදවා ගැනීමට පෙළඔුන බව කිව හැකිය. ගල් දෙකක් එකට ගැටීමෙන් හා කුහරයක් සහිත ලී කොටයට තවත් ලී දන්ඩකින් හෝ එවැනි ඕනෑම දෙයකින් නාදය නිපදවා ගත හැකි බව අත්දැකීමෙන් උගත් පුරාණ මිනිසා, පළමුවෙන්ම එය යොදා ගත්තේ සන්නිවේදන කාර්යය සඳහා ය. පෙර කී පරිදි කණ්ඩායමක් ලෙස ජීවත් වීමේ දී සතුරු ආක්රමන දැනුම් දීම්, හා දඩයම් ආශ්රිත ක්රියාවන් උදෙසා සන්නිවේදනයට භාවිතාකොටගෙන ඇති අතර,සන්නිවේදනය අරඹයා නිර්මාණය කොට ගත් ඝණ නාද උත්පාදක හරඹය පසු කලෙක දියුණු වර්තමාන මානවයාගේ රසවින්දන මාධ්යයන් උදෙසා යොදාගෙන ඇති බව පෙනී යයි.
කාලයාගේ ඇවෑමෙන් මනසින් උසස් වන මිනිසා සභ්යත්වයට පත්වීම තුළින් මුලදී තමා ආරකෂාව සඳහා සහ සන්නිවේදනය උදෙසා යොදා ගත් මෙකී භාවිතාවන් රස වින්දන ක්රියාවලිය සඳහා යොදාගන්නා ලදි. නමුත් එහිදී ඇතැම් කාරණා උදෙසා පැරණි ක්රමය එසේ ම භාවිතා විය. උදාහරණයක් ලෙස යුද්ධමය කාරණා හැදින්විය හැකිය. මින් පසු කාලාත්මකව සිතීමට හුරුවන මානවයාගේ මනස තුළින් පරිකල්පන ශක්තිය ඉස්මතු වීමත් සමගම තම සිතෙහි ඇතිවන අපූර්වත්වයෙන් (මින්පෙර නොවූවිරූ) හරහා සිදු වී ඇති බව පෙනී යයි. ඊටත් ප්රථමව ''ආදි මානවයාගේ නර්ථනයන් සහ ගායනයන් සඳහා සහය වීමටත්, කාලය පවත්වා ගැනීමටත් ඔවුන් යොදාගත් සරලම උපක්රමය ලෙස යොදාගත්තේ රිද්මයට අඩි පොළවේ ගැටීම, දෙඅතින් පපුවට හා උදරයට තැලීම ආදී ක්රියාකාර කම් වෙයි".(තබ්ලා ධ්වනි, ඩී චානක පීරිස්, පිටුව 3)
මතු සම්බන්ධයි.